Succesvol samenwerken in je netwerk: de netwerkcoördinator als regisseur

Gedeelde waarden als basis 

Gedeelde waarden binnen een netwerk helpen volgens Carole om de verbinding tussen de verschillende deelnemers te bewaren. 'Soms voelt het alsof je ver uit elkaar staat. Zo kan een ziekenhuis bijvoorbeeld aangeven te maken te krijgen met overbelaste mantelzorgers, maar heeft een VVT-instelling juist te maken met personeelstekorten, waardoor iemand met dementie op een wachtlijst voor casemanagement komt. Het voelt dan alsof deze werelden heel ver van elkaar staan. Als je dan teruggrijpt op de onderliggende waarden en beseft dat we er allemaal zijn om het beste te doen voor mensen met dementie en hun naasten, is het makkelijker om meer tot elkaar te komen.' 

In de netwerken waar ze actief is probeert Carole dan ook telkens even stil te staan bij de meerwaarde van een netwerk. 'Ik probeer stil te staan bij de vraag waarom we hier eigenlijk zijn en wat de ambitie van het netwerk is. Daar hebben we elkaar namelijk voor nodig.' Daarbij mag het volgens haar best wel even ‘schuren’, zodat mensen voelen dat er echt iets aan de hand is. Aan de andere kant vindt Carole dat ze het gesprek over waarden zelf ook nog vaker zouden kunnen voeren. 'Tijd is kostbaar en je gaat hier geen drie kwartier aan besteden. Toch kun je het ook in vijf minuten aanstippen, bijvoorbeeld in de vorm van een kleine presentatie, check-in moment of een oefening die je samen doet.'

Netwerken in beweging 

Een ander belangrijk aandachtspunt voor het samenwerken in netwerken, is het feit dat netwerken altijd in beweging zijn en niet altijd optimaal functioneren. 'Door de jaren heen komen er momenten dat je voelt, bijvoorbeeld omdat er niet zoveel mensen actief zijn, dat een netwerk niet meer helemaal tot de gewenste resultaten komt. Dat hoort er ook een beetje bij en dat mag gebeuren.', aldus Carole. Wel is dit vaak een signaal dat er verandering nodig is. Volgens Carole is het goed om dit met elkaar open bespreekbaar te maken: 'Wat zijn onze waarnemingen en werkt vandaag de dag de manier waarop we met elkaar samenwerken nog goed? Of moeten we misschien iets anders doen?'

Een mooi voorbeeld van een dergelijke verandering is te vinden in de regio Utrecht, waar Carole samenwerkt met Margreet Hinfelaar. De netwerken hadden de ervaring dat er zaken waren die beter konden, waarna ze hebben onderzocht wat er aan de hand was. De belangrijkste uitkomst hiervan was dat de drie netwerken in de regio samengevoegd moeten worden. Hoewel de netwerken nu nog in een overgangsfase naar de samenvoeging zitten, geeft Carole aan dat er ook al concrete stappen zijn gezet: 'Als je iets bespreekbaar maakt, ontstaat er ook ruimte om in een nieuwe richting te bewegen. Zo kun je met elkaar bespreken dat het op een bepaald onderwerp minder goed loopt en daar samen mee aan de slag gaan. Zo zijn we al gestart met een aantal trajecten waar de drie netwerken bij betrokken zijn.'

Werken volgens een bottom-up structuur 

De drie netwerken die samengevoegd worden hebben afgesproken te gaan werken volgens een ‘bottom-up-structuur’, vertelt Carole. “De mensen met dementie en hun naasten en de professionals om hen heen, díe weten het! We werken dan eigenlijk met een soort thema-praktijkgroepen. We zetten ook een klankbordgroep op voor het hele netwerk. De bedoeling is dat verschillende perspectieven betrokken zijn om kritisch mee te denken en te reflecteren, ook mensen met dementie en mantelzorgers. Hierbij hebben we ons ook laten inspireren door andere netwerken.” 

De netwerkcoördinator als regisseur en strateeg in het netwerk 

De netwerkcoördinator heeft een belangrijke rol in het succesvol samenwerken binnen een netwerk. Toch vindt Carole het belangrijk om te benadrukken dat zij zeker niet degene is die alles weet: 'Ik worstel soms echt enorm hoe ik met dingen omga, dat is precies de reden dat ik dit werk doe, ik vind het mooi en uitdagend. Ik noem mezelf ook expres geen coördinator, maar regisseur. Ik doe van alles achter de gordijnen en hoop dan dat het voor de gordijnen, dus voor de mensen met dementie en hun naasten, zo goed mogelijk verloopt. Daarin ben ik niet op de voorgrond zichtbaar of constant in de lead. We zijn eigenlijk ook een soort masterstrategen: je moet de verschillende talen kunnen spreken en goed kunnen schakelen en iedereen mee kunnen krijgen.'

Carole vindt het leuk dat ze, onder andere door haar eerdere werkervaringen, de verschillende talen spreekt en mensen vanuit hun rollen begrijpt. 'Binnenkort ga ik bijvoorbeeld samen met mensen met dementie een visie formuleren rondom een zinvolle daginvulling. Er zijn ook regisseurs die niet dezelfde achtergrond als ik hebben, maar ook goed zijn in hun werk. Het gaat om het aannemen wat iemand zegt en het doorvragen.'

Reserveer tijd en vraag feedback van buiten 

Op de vraag wat haar tip over inzicht in je netwerk zou zijn voor andere netwerken, antwoordt Carole: 'Laat eens iemand van buitenaf meekijken in jouw netwerk. Dat ben ik ook aan het ontwikkelen. Het is heel lastig om altijd vanuit jezelf te kijken naar dat waar je je hart en ziel in legt. Soms is er een blik van buitenaf van nodig. Dat kan een andere regisseur zijn of iemand met veel ervaring met het thema.'